Đầu xuân, tiết trời se lạnh, sương núi giăng giăng bao phủ núi rừng Thu Cúc (Tân Sơn) trong tấm màn sương trắng bàng bạc. Không khí lễ hội Phú Thọ đã rạng ngời trên nét mặt của đồng bào các dân tộc nô nức đổ về khu trung tâm xã tham dự ngày tết Doi truyền thống vào mùng 7 tháng giêng lần đầu tiên được UBND huyện phục dựng lại lễ gọi vía lúa lồng ghép với ngày hội văn hóa các dân tộc xã Thu Cúc…

Theo người già kể lại, thời xưa ở mường Cúc có người con gái thông minh, nhanh nhẹn, giỏi nghề nông, xinh đẹp nức tiếng cả vùng. Năm đó, khô hạn kéo dài, đồng ruộng cạn kiệt, cây lúa héo rũ trên ruộng đồng nứt nẻ. Dân bản chìm trong thiếu đói. Thương làng bản, cô gái đã tình nguyện lên đường tìm giống lúa, vía lúa. Vượt qua bao khó khăn, nguy hiểm, cô đã tìm được giống lúa, gọi mời được vía lúa từ mường Cang Ó, Cun U Lang Theng về đến cửa Mường thì bị hãm hại chỉ còn lại đôi dép và bó lúa quý hiếm. Từ bó lúa giống đó, ruộng đồng của người mường Cúc lại xanh tươi, sai bông trĩu hạt. Ghi nhớ công ơn của người con gái ấy, dân làng đã lập miếu thờ và gọi nàng là Nàng Cúc. Trong các lễ rước vía lúa, dân bản và thầy mo vẫn đến miếu Nàng Cúc xin vía lúa về chia cho các chòm xóm lấy phước cầu may.

Sáng sớm, đoàn rước do thầy mo dẫn đầu với chiêng, trống, tiếng chàm đuống rộn rã mang theo lễ vật tiến về miếu thờ nơi Cửa Mường xin vía lúa với sự tham gia của hàng nghìn người dân và du khách du lịch lễ hội Phú Thọ. Vía lúa được xin về, qua địa phận xóm nào bà con cũng lập bàn thờ, chàm đuống, diễn xướng dân gian rộn ràng ven đường chào mừng vía lúa về mường. Bó lúa giống mang vía thiêng được đưa về khu trung tâm làm lễ với các lễ vật là sản phẩm của nhà nông: Bánh nếp, thịt trâu, xôi… rồi chia cho từng khu dân cư lấy may.

Rước vía lúa là lễ hội truyền thống thể hiện khát vọng của người Mường Thu Cúc về một vụ mùa bội thu, cuộc sống thanh bình sung túc. Mùa lễ hội Phú Thọ trên bản Mường được huyện Tân Sơn khôi phục tổ chức rước vía lúa quy mô vào đúng dịp tết Doi truyền thống gắn với Ngày hội văn hóa các dân tộc xã Thu Cúc với nhiều hoạt động lễ hội văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao mừng Đảng mừng xuân đã đáp ứng nguyện vọng chính đáng của đông đảo người dân quanh vùng.